NGHỆ NHÂN NGUYỄN ĐỨC KIÊN: CẢ ĐỜI TÂM HUYẾT VỚI NGHỀ

Có dịp đến lễ chùa Phổ chiếu (phường Dư Hàng Kênh, quận Lê Chân), dạo bước tới chùa Một cột soi bóng dưới ao nước, bạn sẽ thấy hình ảnh đôi rồng phun nước vô cùng sống động, vừa oai hùng lại vừa gần gũi với ý nghĩa biểu trưng cho mưa thuận gió hòa. Đó chính là tác phẩm được nghệ nhân Nguyễn Đức Kiên chế tác vào năm 1998.

Nghệ nhân Nguyễn Đức Kiên là người có bàn tay vàng trong nghề điêu khắc xi măng, được nhiều người trong nghề tín nhiệm. Không có người chỉ dẫn, ông đã tự mày mò, nghiên cứu để đúc kết quy trình tạo các kiểu bể cảnh, đắp tranh phù điêu bằng chất liệu xi măng. Sản phẩm chậu trồng cây, bể cảnh của ông được sử dụng ở khắp mọi miền đất nước. Để đắp được bức phù điêu bằng xi măng, theo ông Kiên phải thực hiện các bước: Lên ý tưởng và vẽ lên sản phẩm cần đắp; Tạo độ nhám trên bức phù điêu; Đắp nổi cho sản phẩm; Dùng dây đồng hoặc dây inox để cấu kết các họa tiết trong sản phẩm; Và sau cùng là làm bóng, hoàn thiện sản phẩm. Các công đoạn nói ra thì có vẻ đơn giản nhưng mỗi bước đòi hỏi ngoài sự khéo léo và tỉ mỉ của bàn tay người thợ là sự dụng tâm, dụng trí cho tác phẩm. Những con vật bằng xi măng qua bàn tay ông trông vô cùng sống động, từ nếp gấp da ở chân hay ánh mắt, tư thế cúi đầu ... ; Tranh của ông không dùng nhiều màu sắc, rất mộc mạc, tạo cho người xem cảm giác như đứng trong khung cảnh thật, với bến nước, mái đình xưa hay chìm trong hồi ức về một làng quê thanh bình, yên ả. Sự tinh xảo về đường nét hay hài hòa về bố cục dường như đã lùi lại, nhường chỗ cho những thăng hoa của cảm xúc mà người nghệ nhân truyền tải trong tác phẩm của mình tới người xem.

Sinh năm 1927 tại Hải Phòng, đến nay, ông Kiên đã bước sang tuổi 90. Trong 40 năm làm nghề, ông đã đào tạo truyền nghề cho gần 200 người, nhiều người đã là thợ giỏi, nghệ nhân dân gian. Đặc biệt, hai người con trai của ông đã nối nghiệp bố, là những bàn tay vàng trong nghề điêu khắc xi măng. Ông được tặng 01 Giấy khen của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hải Phòng về thành tích xuất sắc tham gia Hội chợ triển lãm làng nghề và sản phẩm thủ công Việt Nam; 01 Bằng khen của BCH Trung ương Hội người cao tuổi Việt Nam; Kỷ niệm chương Vì sự nghiệp phát triển sinh vật cảnh Việt Nam; Huy chương vàng Triển lãm tuần lễ xanh Quốc tế - Việt Nam năm 2004; Hàng chục tác phẩm về bể non bộ, tranh đắp nổi, con giống được trưng bày ở các ngôi chùa cổ kính như chùa Đồng Thiện, chùa Phổ Chiếu (Hải Phòng), chùa Tứ Liên (Hà Nội)...

Với tài năng và cống hiến của mình, Nghệ nhân Nguyễn Đức Kiên vinh dự được Chủ tịch UBND thành phố phong tặng danh hiệu “Nghệ nhân Hải Phòng” năm 2010, và gần đây, ông đã được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu “Nghệ nhân Ưu tú” năm 2016.

MỘT SỐ SẢN PHẨM TIÊU BIỂU CỦA NGHỆ NHÂN NGUYỄN ĐỨC KIÊN: