Thực hiện Kế hoạch số 166/KH-UBND ngày 14/7/2021 của Ủy ban nhân dân thành phố về việc đẩy mạnh xử lý, sử dụng tro, xỉ, thạch cao của nhà máy nhiệt điện, hoá chất, phân bón làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng và trong các công trình xây dựng; Sở Công Thương chủ trì cùng Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Xây dựng, Sở Khoa học và Công nghệ đã có buổi làm việc giám sát việc thực hiện Đề án xử lý, tiêu thụ tro, xỉ, thạch cao tại Công ty CP DAP-Vinachem (ngày 04/10/2022) và Công ty CP Nhiệt điện Hải Phòng (ngày 05/10/2022) với kết quả thực hiện Đề án của 02 Công ty như sau:

1. Công ty CP DAP-Vinachem:

1.1. Tình hình phát thải thạch cao:

- Nguồn phát sinh: Thạch cao PG có công thức hóa học là CaSO₄.2H₂O. Trong sản xuất, thạch cao PG là phần bã thu được khi thực hiện quá trình chế biến tách nguồn lân (P₂O₅) có trong tài nguyên quặng apatit.

- Lượng phát sinh: Theo thiết kế, lượng phát sinh khi vận hành 100% công suất khoảng 600.000 tấn/năm. Tuy nhiên thực tế từ khi đi vào vận hành đến nay, công suất huy động thực tế mới đạt khoảng 60%, tương đương lượng phát sinh thực tế hàng năm dao động khoảng 400.000 tấn/năm (khối lượng quy khô).  

1.2. Tình hình xử lý, tiêu thụ thạch cao thải:

a) Chế biến thạch cao PG làm phụ gia xi măng:

Nhà máy chế biến thạch cao PG làm phụ gia xi măng của Công ty Cổ phần Thạch cao Đình Vũ đã đi vào vận hành từ năm 2017, đến nay đã đi vào vận hành ổn định, đáp ứng các chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật khi lập dự án. Sau thời gian giới thiệu sản phẩm, hiện nay đã được 28 nhà máy xi măng trong nước ký hợp đồng đưa vào sử dụng, từng bước thay thế thạch cao nhân tạo nhập khẩu từ nước ngoài. Hiện nay, Công ty Thạch cao Đình Vũ vẫn tích cực thâm nhập và chiếm lĩnh thị trường, sản lượng thạch cao chế biến đã tăng dần đều. Từ đầu năm 2022 đến nay, tổng lượng thạch cao PG tiêu thụ đã cân bằng với lượng thải phát sinh, đạt được mục tiêu khống chế không làm tăng thêm quy mô về diện tích và chiều cao của bãi chứa thạch cao PG.

b) Chế biến thạch cao PG làm vật liệu san nền và vật liệu cốt nền đường giao thông:

Để tăng cường thêm giải pháp tiêu thụ thạch cao, để giảm lượng tồn trữ tại bãi chứa, năm 2017 Công ty CP DAP-Vinachem đã ký hợp đồng với Viện Vật liệu xây dựng, thực hiện đề tài nghiên cứu chế biến bã thải thạch cao của Công ty DAP làm vật liệu san nền. Sau thời gian nghiên cứu, Hội đồng Khoa học công nghệ của Viện Vật liệu xây dựng đã họp thông qua báo cáo tổng kết đề tài. Tuy nhiên hiện nay chưa thể triển khai ứng dụng kết quả đề tài mà Viện Vật liệu xây dựng trên diện rộng, do các Bộ, ngành chưa ban hành được tiêu chuẩn, quy chuẩn sử dụng với loại vật liệu mới này. Công ty vẫn đang tiếp tục phối hợp với các cơ quan chuyên môn của Bộ Xây dựng để đôn đốc tiến độ nghiệm thu kết quả thí nghiệm hiện trường giai đoạn 2 phương án sử dụng thạch cao PG làm lớp base, lớp subase cho đường giao thông, đây là cơ sở quan trọng để các cơ quan xây dựng và ban hành văn bản cho phép triển khai ứng dụng trên thực tế những kết quả đã nghiên cứu.  

1.3. Đánh giá kết quả thực hiện theo Đề án đã lập:

Công ty đã có nhiều nỗ lực triển khai các giải pháp thực hiện Đề án, tuy nhiên lượng thạch cao tiêu thụ còn thấp chưa đáp ứng được mục tiêu ban đầu cỉa Đề án. Hiện tại, Công ty vẫn đang lưu giữ thạch cao thải tại bãi chứa tạm thời (diện tích 13ha) và bãi chứa lâu dài (diện tích 12ha) chưa đảm bảo diện tích bãi thải không vượt quá 02 năm sản xuất trung bình theo yêu cầu.

2. Công ty CP Nhiệt điện Hải Phòng:

2.1. Tình hình phát thải tro xỉ, thạch cao:

Theo báo cáo của Công ty, lượng phát thải tro bay năm 2022 là 602.330 tấn, xỉ đáy lo là 108.388 tấn, thạch cao là 7.722 tấn.

2.2. Tình hình xử lý, tiêu thụ tro, xỉ, thạch cao:

Công ty đã lập và ban hành Đề án xử lý, tiêu thụ tro xỉ, thạch cao của Nhà máy Nhiệt điện Hải Phòng theo Quyết định số 6021/QĐ-NĐHP ngày 24/10/2018. Các giải pháp Công ty đang triển khai thực hiện để xử lý, tiêu thụ thạch cao:

- Đối với tro bay: Công ty đã thực hiện theo hình thức giao khoán silo cho các đơn vị từ tháng 3/2016 và có 05 đơn vị nhận tiêu thụ toàn bộ lượng tro bay của 4 silo (sản lượng trung bình mỗi silo hàng năm khoảng gần 200.000 tấn): Công ty TNHH Phát triển Thương mại và XNK Thành Đạt, Công ty TNHH My Sơn, Công ty TNHH TMDV và XD Hưng Ngọc, Công ty TNHH Long Trọng.

- Đối với xỉ đảy lò và lượng tro xỉ tại bãi thải xỉ: Công ty đã ký hợp đồng tiêu thụ toàn bộ lượng tro xỉ tại bãi thải với 02 Công ty: Công ty TNHH My Sơn, Công ty TNH TMDV và XD Hưng Ngọc với khối lượng giao khoán cho mỗi đơn vị là 155.000 tấn/năm.

- Đối với thạch cao: Theo báo cáo của Công ty, hiện nay chưa xử lý được thạch cao thải do chất lượng thạch cao thải chưa đáp ứng nhu cầu thị trường. Công ty đang lưu giữ chung tại bãi thải xỉ.

2.3. Đánh giá kết quả thực hiện theo Đề án đã lập:

Công ty CP Nhiệt điện Hải Phòng đã có các giải pháp tích cực triển khai phương án xử lý, tiêu thụ tro, xỉ phát thải theo Đề án đã lập. Đối với thạch cao thải Công ty chưa có phương án xử lý, hiện vẫn đang lưu chứa tại bãi thải xỉ thải của Công ty.